Indywidualny program rehabilitacji po urazie czaszkowo-mózgowym
PROGRAM USPRAWNIANIA DLA PACJENTA PO WYPADKU KOMUNIKACYJNYM
Pacjent : Darek
Wiek : 32 lat
Diagnoza :
- Uraz wielonarządowy w tym uraz mózgowo-czaszkowy 2000r.
- Niedowład czterokończynowy spastyczny z nasileniem po stronie lewej
- Neurogenna stopa końsko-szpotawa (artrodeza stawu skokowo-piętowego i skokowo-piszczelowego 2010r
- Całkowite uszkodzenie nerwu strzałkowego
Umiejętności przed terapią :
W chwili przyjęcia pacjent poruszał się samodzielnie w asekuracji kuli łokciowej. Prezentował chód niestabilny o typie utykającym, odstawno-dostawnym z tendencją do koszenia lewą kończyną dolną. Podczas chodu wyłącznie obciążał prawą kończynę dolną a lewą dostawiał. Zaobserwować można było przeprost w stawach kolanowych (bardziej nasilony w lewym) w środkowej fazie podporu (Midsance), brak zgięcia grzbietowego stopy lewej z względu na usztywnienie stawu skokowego, wychylenie tułowia do tyłu podczas zapoczątkowania fazy podporu (Initial Contact), podwijanie palców w lewej stopie podczas przenoszenia obciążenia na tą kończynę dolną lub w sytuacji stresowej. Ruch przeniesienia kończyny dolnej lewej w przód wykonywany był z tułowia sama kończyna dolna nie brała czynnego udziału w fazie przeniesienia. Pacjent nieznacznie zginał w stawie kolanowym kończynę dolną lewą. Pacjent wykazywał tendencję do padania w tył (retropulsję) pomimo utrzymywania samodzielnie pozycji stojącej.
W badaniu wstępnym określono trudności i ograniczenia funkcjonalne niżej wymienione:
- wstawanie z krzesła z równomiernym rozkładem ciężaru ciała na obie kończyny dolne i z zachowaniem równowagi,
- samodzielne utrzymanie pionowej pozycji ciała bez utraty równowagi przy próbie trącania,
- wchodzenie/schodzenie ze schodów bez asekuracji lub trzymania się poręczy,
- zachowanie równowagi podczas wykonywania obrotu w celu sięgnięcia po przedmiot lub w momencie zawracania (szczególnie przez stronę lewą),
- brak umiejętności obciążania 1 kd (stanie jednonóż),
- brak umiejętności chód szybki
- brak umiejętności chód na dłuższych dystansach,
- brak umiejętności przejście do siadu, klęku oraz pozycji leżącej bez pomocy rąk.
W badaniu przedmiotowym stwierdzono spastyczność w kończynach dolnych oraz górnych (bardziej nasilona po stronie lewej oraz bardziej w kończynie górnej L>P , kg>kd ocenianą na poziomie 2 wg.skali Ashworta w kd i 3 w kg), dodatni objaw Trendelenburga oraz Duchene’a bardziej nasilony po stronie lewej, występowanie klonusów (stopotrząs). Dodatkowo występowało znaczne osłabienie siły mięśniowej w szczególności mięśni pośladkowych, czworogłowych oraz mięśni posturalnych, spowolnienie psychoruchowe, zaburzenie koncentracji, zaburzenia pamięci krótkotrwałej.
Terapia ukierunkowana była na poprawę funkcji chodu, równomierne obciążanie kończyn dolnych ciężarem ciała (szczególnie KdL), wzmocnienie siły mięśniowej oraz gorsetu mięśniowego. Dodatkowo prowadzono terapię ręki.
W trakcie terapii wystąpiły znaczne bóle w obrębie stawu skokowo-piętowego polecono wykonanie kontrolnego zdjęcia RG oraz konsultacji ortopedycznej. Zdjęcie RTG potwierdziło słaby zrost kostny i brak innych przyczyn bólowych niż zespolenie – lekarz prowadzący ortopeda zalecił przerwę 3 tygodniową od rehabilitacji.
Zastosowane postępowanie rehabilitacyjne
- ćwiczenia równoważne na platformie stabilometrycznej
- trening chodu na urządzeniu Lokomat
- ćwiczenia zadaniowe ukierunkowane na wykonanie konkretnego zadania funkcjonalnego
- ćwiczenia propriocepcji
- chód do tyłu.
Efekty terapii
30 sekundowy TEST DYSTRYBUCJI OBCIĄŻEŃ – PLATFORMA STABILOMETRYCZNA ALFA
Przed terapią zaobserwowano większe obciążanie ciężarem ciała prawej kończyny dolnej. W czasie próby występowały momenty, w których lewa kończyna dolna przez chwilę starała się przejąć obciążenie.
Po 5 miesiącach terapii w teście końcowym rozkład ciężaru ciała między kończyny dolne pozostaje bez zmian z tym , że dominujące obciążenie dotyczyło lewej kończyny dolnej (100%).
Po terapii pacjent nauczył się świadomie przenosić ciężar ciała na lewą kończynę dolną, aczkolwiek stała obawa przed bólem nadal uniemożliwia mu stałe obciążanie tej kończyny dolnej w sposób właściwy.
Zalecenia : Po usunięciu zespolenia dalsza rehabilitacja w kierunku właściwego obciążania obu kończyn dolnych.
Opracowanie :
dr.n.med. Ewelina Nowak
specjalista fizjoterapii