Czym jest mózgowe porażenie dziecięce ?

Pierwsze pytanie jakie zadaje rodzic po usłyszeniu postawionego rozpoznania od lekarza, najczęściej  dotyczy definicji mózgowego porażenia dziecięcego (MPD). Termin ten dla klinicystów, terapeutów, badaczy i przede wszystkim rodzin jest bardzo istotny. Istnieje kilka definicji tej „choroby”. W licznych publikacjach poruszano temat właściwego postrzegania i definiowania MPD, tak aby jak najlepiej go opisać i sklasyfikować. Ze względu na różnorodność obrazu klinicznego nie udało się wypracować idealnej definicji opisującej MPD.

Przykładowe definicje mózgowego porażenia dziecięcego :

„Mózgowe porażenie dziecięce to grupa stałych zaburzeń rozwoju ruchu oraz postawy, które są przypisane do niepostępujących zespołów upośledzeń ruchowych i występują wtórnie do uszkodzenia lub anomalii mózgu, powstałych we wczesnych stadiach rozwojowych”.

Inna definicja wg Czochańskiej określa mózgowe porażenie jako „różnorodne zaburzenia czynności ruchowych i postawy będące następstwem uszkodzenia mózgu znajdującego się w stadium niezakończonego rozwoju lub jego zaburzeń rozwojowych”.

Michałowicz określa mózgowe porażenie jako „niepostępujące zaburzenia czynności będącego w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego, a zwłaszcza ośrodkowego neuronu ruchowego powstałe w czasie ciąży, porodu lub w okresie okołoporodowym”.

Szymańska określa MPD jako „zespół zaburzenia ruchu i postawy, którego obraz kliniczny zmienia się z wiekiem w zależności od kolejnych etapów dojrzewania struktury i funkcji ośrodkowego układu nerwowego”.

W rzeczywistości Mózgowe Porażenie Dziecięce jest zbiorem nieprawidłowych wzorców ruchowych, którym towarzyszą zaburzenia :

Pojawienie się objawów zależy od lokalizacji i rozległości uszkodzenia mózgu. Są one trwałe, a wraz ze wzrostem dziecka wydają się bardziej nasilone, ale nie oznacza to że zmiany w mózgu pogłębiają się lecz wynika to z rozwoju dziecka, które mimo istniejącego uszkodzenia postępuje.

Szacuje się, że częstość występowania MPD w populacji wynosi 2/1000 urodzeń i jest wyższa u wcześniaków oraz w ciążach bliźniaczych.

 

Mózgowe porażenie dziecięce jest najczęstszym zespołem wieku dziecięcego i można zaobserwować je między 12 a 18 miesiącem życia dziecka. Zaburzenia ruchowe pojawiające się we wcześniejszych etapach rozwoju opisywane są jako zaburzenia ruchowe pochodzenia ośrodkowego (ZRPO) i mogą, ale nie muszą przyczyniać się do rozpoznania w kierunku MPD. Dlatego też, właściwa diagnostyka jest równie istotna jak rehabilitacja. Badanie neurologiczne powinno stać się bazą wyjściową do opracowania programu terapeutyczno-rehabilitacyjnego indywidualnego dla każdego pacjenta.

Mózgowego porażenia dziecięcego nie można wyleczyć, ale poprzez zastosowanie różnorodnych interwencji można poprawić zdolności funkcjonalne, uczestnictwo w życiu społecznym oraz jakość życia pacjentów.

Opracowanie :

dr n.med. Ewelina Nowak
specjalista fizjoterapii