Dziecko trzyma głowę na jedną stronę co zrobić ?
Ułożenie głowy jest ważne aby dziecko mogło dobrze fiksować wzrok, wodzić za zabawką oraz odpowiednio odbierać i przetwarzać bodźce napływające do niego z otoczenia.
W pierwszych miesiącach życia dziecka ustawienie głowy będzie miało wpływ na to czy dziecko nie będzie zagrożone tworzeniem się asymetrii, która w późniejszym etapie może doprowadzić do skrzywienia kręgosłupa.
Szczególnie ważne jest to u tych niemowląt, które :
- w trakcie ciąży bardzo szybko zeszły do kanału rodnego
- rzadko obracały się i zmieniały pozycję w łonie gdyż miały mało miejsca
- mało pływały w wodach płodowych ponieważ zalecenia lekarskie były takie aby mama ograniczyła aktywność fizyczną ze względu na ryzyko poronienia
- były owinięte pępowiną wokół szyi, barków, klatki piersiowej czy pleców
- urodziły się z asymetrią ułożeniową głowy , kręczem szyi
- pochodzących z ciąży bliźniaczej
- spędziły długi czas na oddziale intensywnej terapii
W tych sytuacjach szczególnie ważna będzie kontrola w jaki sposób dziecko układa głowę czy nie robi tego asymetrycznie.
Jeśli rodzic zauważy, że dziecko niewłaściwie trzyma głowę powinien zwrócić się do fizjoterapeuty.
Objawy sugerujące nie prawidłowe ustawienie głowy u noworodka, niemowlaka:
- obraca głowę częściej w jedną stronę leżąc na plecach lub / i na brzuchu
- preferuje utrzymywanie głowy na jednym boku w pozycji leżąc na plecach lub / i na brzuchu
- utrzymuje głowę stale na jednym boku (prawym lub lewym)
- denerwuje się gdy chcemy obrócić głowę w przeciwną stronę
- stawia opór gdy chcemy obrócić głowę w przeciwną stronę
- na krótką chwilę patrzy na nas lub na zabawkę a następnie odwraca głowę w swoją preferowaną stronę
- słabo koncentruje wzrok na naszej twarzy
- pojawia się spłaszczenie główki, potylicy po jednej stronie
- pojawia się wytarcie włosów na główce po jednej stronie
- pojawia się asymetria twarzy np. jeden policzek jest pełniejszy, czoło po jednej stronie jest bardziej wysunięte w przód, oko po jednej stronie jest większe, bardziej otwarte, ucho po jednej stronie jest bardziej wysunięte do przodu a drugie cofnięte
- nie lubi ubierać się i rozbierać
- gdy jest noszone na rękach głowa kieruje się w jedną stronę
- gdy jest noszone na rękach głowa opada na jeden bok
- preferuje karmienie z jednej piersi przy drugiej się denerwuje, odgina
- wygina się w literkę „c”
Na ustawienie głowy dziecka wpływa również pielęgnacja czyli :
- w jaki sposób nosimy dziecko ?,
- czy nosimy na jednej ręce czy zmieniamy raz na prawej, raz na lewej ?
- czy mamy dostęp do łóżeczka z obydwóch stron ?
- czy łóżeczko jest skierowane jednym bokiem do ściany ?
- jak układamy dziecko w łóżeczku ?
- czy podchodzimy do łóżeczka z różnych stron czy stale z tej samej ?
- czy nad łóżeczkiem powieszona jest karuzelajak jest ustawione ?
- w jaki sposób karmimy dziecko ?
- czy mama karmi z obu piersi czy tylko z jednej ?
Jeśli dziecko obraca głowę w obie strony ale rodzic widzi że częściej preferuje utrzymanie głowy na jednym boku np. na prawym to możemy wykonać proste ćwiczenia w warunkach domowych które zachęcą dziecko do kierowania głowy w drugą stronę (lewą)
Ćwiczenie 1
Dziecko leży na plecach. Naszą rękę przykładamy od prawej strony policzka (od tej gdzie częściej dziecko kieruje) i całą dłonią zaciemniamy obraz dziecku tak aby odruchowo obróciło głowę w przeciwną stronę. Bodźce wzrokowe nie będą dochodziły do dziecka dlatego odruchowo powinno obrócić głowę w drugą stronę.
Ćwiczenie 2
Dziecko leży na plecach. Naszą rękę przykładamy od prawej strony policzka (od tej gdzie częściej dziecko kieruje) i zaciemniamy obraz dziecku oraz delikatnie naciskamy na policzek dziecka tak jakbyśmy chcieli skierować głowę w lewą stronę (tam gdzie rzadko patrzy).
Ćwiczenie 3
Dziecko leży na brzuchu. Głowa dziecka jest nad podłożem skierowana do prawej strony. Naszą rękę przykładamy od prawej strony policzka (od tej gdzie częściej dziecko kieruje) i zaciemniamy obraz dziecku oraz delikatnie naciskamy na policzek dziecka tak jakbyśmy chcieli skierować głowę w lewą stronę (tam gdzie rzadko patrzy).
Ćwiczenie 4
Dziecko leży na brzuchu. Głowa dziecka jest nad podłożem skierowana do prawej strony. Kontrastową zabawką zachęcamy dziecko do obrotu głowy w przeciwną stronę.
Ćwiczenie 5
Dziecko leży na plecach. Głowa dziecka skierowana częściej do prawej strony. Kontrastową zabawką zachęcamy dziecko do obrotu głowy w przeciwną stronę.
Jeśli u dziecka pojawiają się wyżej wymienione objawy lub gdy próby korekcji ustawienia głowy przez rodzica nie przyniosą poprawy a dziecko nadal będzie utrzymywać głowę na jedną stronę, należy skontaktować się z fizjoterapeutą w celu zdiagnozowania co jest główną przyczyną, że dziecko krzywi głowę i nie potrafi jej utrzymać w prawidłowej pozycji.
Opracowanie :
dr n.med. Ewelina Nowak
specjalista fizjoterapii