Jak przebiega rehabilitacja dziecka z MPD?

Jest to jedno z ważniejszych pytań zadawanych lekarzowi przez rodzica – nie należy się temu dziwić. Jak z definicji mózgowego porażenia dziecięcego wynika, leczenie dzieci z MPD jest objawowe, w pewnym sensie dotyczy łagodzenia objawów i zaistniałych skutków wynikających z uszkodzenia mózgu a z drugiej strony stworzenia warunków adaptacyjnych do niepełnosprawności oraz środowiska zewnętrznego w którym żyje dziecko.

Istnieje, wiele różnych form leczniczych stosowanych w terapii dzieci z MPD. Do nich zaliczamy między innymi; rehabilitacje, fizjoterapię, leczenie farmakologiczne np. z zastosowaniem toksyny botulinowej (BTX-A) lub pompy baklofenowej, zaopatrzenie ortopedyczne i zabiegi chirurgiczne.

W ostatniej dekadzie, wzrosło uznanie dla aktywności fizycznej w kontekście rozwoju połączeń nerwowych, które otworzyło nowe możliwości dla rehabilitacji. Wydaje się, że fizjoterapia może odgrywać kluczową rolę w stymulacji zmian neuroplastycznych w rozwoju uszkodzonego układu nerwowego (o.u.n) oraz zmieniać naturalny ich przebieg. Rehabilitacja powinna koncentrować się na metodach, które będą zwiększały plastyczność mózgu. Takie podejście do usprawniania ma na celu poprawę rozwoju i funkcjonowania, przez wykorzystanie wrodzonych zdolności mózgu do ciągłych zmian, które zachodzą przez całe życie człowieka.

Fizjoterapia jest najczęściej stosowaną interwencją w MPD. Obszar jej działań obejmuje szereg powszechnie stosowanych metod takich jak; integracja sensomotoryczna (terapia SI), metoda odruchowa Vojty, proprioceptywne torowanie (metoda PNF), biofeedback, metoda kierowanego nauczania i inne. Ale wiodącą i najczęściej wykorzystywaną w praktyce terapeutycznej jest usprawnianie neurorozwojowe wg NDT-Bobath (Neuro-Developmental Treatment).

Tak szeroka gama metod, jaka na przestrzeni ponad stu lat została opracowana w pewnym sensie może wskazywać na ich ograniczenia. Nie ma jednej najlepszej metody rehabilitacyjnej, która usprawni dziecko. Doświadczony fizjoterapeuta łączy metody w taki sposób aby dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym osiągało najlepsze efekty. Jedno dziecko zareaguje pozytywnie np.na metodę NDT Bobath a drugie nie będzie miało efektów i skorzysta z innej metody (np.Vojta, PNF) takiej która wyzwoli oczekiwaną reakcję. Efekt terapeutyczny uzależniony jest między innymi od indywidualnych biologicznych możliwości dziecka, rozległości i lokalizacji uszkodzenia, sumowania bodźców i doświadczenia fizjoterapeuty.

Jeśli terapia dziecka  przez dłuższy czas nie przynosi żadnych zmian należy zatrzymać się i zastanowić co jest główną przyczyną. Czy należy zmienić metodę terapeutyczną ? Czy częstość terapii jest odpowiednia ? Czy skonsultować się z innym fizjoterapeutą ?

Opracowanie :
dr n.med. Ewelina Nowak
specjalista fizjoterapii