- Strona główna
- Dziecko odgina się, pręży przy karmieniu
Dziecko odgina się, pręży przy karmieniu
Niemowlęta muszą poruszać językiem we wszystkich kierunkach: w górę i w dół, do wewnątrz i na zewnątrz oraz z boku na bok.
Jest to mięsień, który pełni ważną rolę nie tylko w kształtowaniu mowy dziecka ale również uczestniczy w przyjmowaniu pokarmów.
Język jest wieloczynnościowym narządem między innymi: przesuwa pokarm, miesza go podczas żucia, wytwarza podciśnienia w jamie ustnej – umożliwiając ssanie, stanowi zmysł czucia i smaku oraz umożliwia rozwój mowy gdyż stanowi narząd artykulacyjny.
Częstym problemem występującym u niemowląt a szczególnie wcześniaków są trudności w karmieniu.
Najczęstsze problemy podczas karmienia niemowlęcia
- trudność w aktywowaniu odruchu ssania
Niemowlę szybko męczy się podczas karmienia, krótko ssie, chwyta i puszcza piersi.
Niemowlę ma trudność w poprawnym objęciu piersi.
Niemowlę irytuje się podczas jedzenia.
Niemowlę odginanie się, pręży podczas karmienia. - nieprawidłowa koordynacja: ssanie – oddychanie – połykanie
Niemowlę często krztusi się podczas karmienia.
Niemowlę ulewa nosem podczas karmienia gdyż nie radzi sobie ze zbyt dużym strumieniem wydobywającego się pokarmu. - zbyt mocne ssanie piersi powodując duży dyskomfort mamy
Przyczyną może być zaburzone czucie lub nieprawidłowe napięcie mięśniowe w sferze mięśni twarzy oraz języka.
Każde niemowlę jest inne dlatego należy dokładnie przeanalizować problem podczas karmienia i ustalić przyczynę.
W tym celu stosuje się diagnostykę w skład której wchodzi:
- wywiad z mamą – którego celem jest otrzymanie informacji dotyczących przebiegu ciąży, okresu okołoporodowego i postnatalnego
- badanie manualne – polegające na ocenie czy nie występują anomalie w budowie twarzy i jamy ustnej, które mogłyby wpływać na funkcje oddechowe, pokarmowe oraz na rozwój mowy.
Dodatkowo ocenia się napięcie mięśniowe, czucie strefy ustno-twarzowej oraz aktywność spontaniczną czyli reakcje na bodźce słuchowe, wzrokowe, sposób oddychania, głużenia, gaworzenia. - badanie odruchów – ssania, połykania, zwracania, kąsania, żucia, odruch żuchwowy, wysuwania języka, otwierania ust, szukania, akustyczno-twarzowy, optyczno-twarzowy
- prezentacja pozycji w której karmi się aby sprawdzić czy jest ona właściwa czy należy ją zmodyfikować w zależności od problemu jaki występuje u dziecka
Jak pomóc dziecku podczas karmienia piersią lub butelką ?
Zadaniem logopedy, który pracuje z wcześniakami, niemowlętami jest między innymi:
- likwidowanie barier stanowiących trudności podczas karmienia
- poprawa czucia powierzchniowego oraz głębokiego
- normalizacja napięcia mięśniowego w obszarze ustno-twarzowym
- poprawa aktywności języka
- poprawa aktywności mięśni strefy ustno-twarzowej
- uaktywnienie i regulacja funkcji: ssania, oddychania, połykania, żucia
- kontrolowanie nadmiernego ślinienia się dziecka
- kontrolowanie lub likwidowanie objawu stale uchylonej otwartej buzi
- likwidowanie asymetrii w obrębie twarzy oraz nieprawidłowego ustawienia głowy,
- wspieranie rodzica: instruktaż przyjmowania prawidłowych pozycji podczas karmienia, stymulacja dziecka w warunkach domowych
Zalecenia do terapii logopedycznej wcześniaków, niemowląt i dzieci :
- zaburzenie funkcji ssania, połykania, oddychania
- obniżone napięcie mięśniowe w obszarze twarzy
- uchylone usta u dziecka
- stale otwarta buzia u dziecka
- nadmierne ślinienie się dziecka
- dziecko wysuwa język poza usta
- dziecko śpi z uchylonymi ustami
- dziecko śpi ze stale otwartą buzią
- język dziecka spoczywa na dole jamy ustnej
- zaburzenia funkcji żucia
- dziecko nie chce gryźć pokarmów
- dziecko preferuje tylko płynne pokarmy
- dziecko krótko ssie przy karmieniu
- dziecko bardzo mocno ssie uszkadzając brodawki mamy
- trudności w przystawieniu dziecka do piersi
- dziecko odgina się przy karmieniu
- zaburzenia mowy
- opóźniony rozwój mowy
- słabe głużenie, gaworzenie
- nadwrażliwość dotykowa w obszarze ustno-twarzowym
- dziecko nie lubi być smarowane kremem w obszarze twarzy, głowy
- dziecko nie lubi być dotykane wewnątrz buzi np.przy czyszczeniu jamy ustnej, myciu zębów
- porażenie lub uraz nerwu twarzowego podczas porodu
- opadający kącik ust u dziecka
- wrodzone wady budowy aparatu mowy (gotyckie podniebienie, rozszczep wargi lub podniebienia)
- u wszystkich dzieci z rozpoznaniem wad genetycznych i dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym
Techniki terapeutyczne stosowane w wspomaganiu karmienia niemowląt to między innymi:
- dotyk,
- głaskanie,
- ucisk,
- wibracja,
- pociąganie,
- stymulacja z wykorzystaniem różnej faktury,
- stymulacja z wykorzystaniem zmiennej temperatury (ciepło, zimno),
- plastrowanie inaczej kinesiotaping.
Stymulacji poddawane są takie strefy ustno-twarzowe jak : czoło, stawy skroniowo-żuchwowe, policzki, obszar nosa, obszar wargi górnej i dolnej, obszar brody i żuchwy, dziąsła, dno jamy ustnej, policzki od wewnątrz, język, podniebienie.
W każdej sytuacji budzącej wątpliwości bądź trudności podczas karmienia piersią lub butelką należy ocenić co jest przyczyną.
Być może jest to związane tylko z techniką karmienia – wtedy logopeda pracujący z niemowlętami poinstruuje odnośnie prawidłowej techniki karmienia piersią oraz pozycji w której mamie będzie wygodnie a dziecko będzie mogło swobodnie ssać pierś.
Ale może jest to związane z problemem ze strony dziecka (np. obniżonym napięciem mięśniowym w obszarze twarzy) – wtedy logopeda ocenia co jest źródłem i wprowadzam terapię niemowlęcia lub odeśle do fizjoterapeuty jeśli problem obejmuje nie tylko strefę w obszarze twarzy.
Opracowanie:
dr.n.med. Ewelina Nowak
specjalista fizjoterapii
logopeda